“Duurzaamheid is een vergissing”, meent Thomas Rau, dé duurzaamheidsarchitect van Nederland. We zijn heel erg bezig met processen te optimaliseren, maar dat zijn maar kleine veranderingen: de roofbouw op de aarde gaat ondertussen gewoon door. Volgens Rau moet het gehele systeem fundamenteel transformeren. Precies om deze reden is Thomas Rau uitgenodigd voor een inspiratielezing bij het Montea team.
In plaats van te focussen op de schaarste, kijken we beter naar de beschikbare overvloed. In plaats van oude gebouwen af te breken en het afval integraal weg te gooien, bekijken we beter welke grondstoffen we opnieuw kunnen gebruiken in de nieuwbouw. Ultimately, wanneer we een nieuwbouw ontwikkelen, kiezen we best op voorhand voor grondstoffen die we na het eerste gebruik opnieuw kunnen inzetten. We moeten de waarde van de elementen niet afschrijven: we moeten beter de waarde van de onderdelen opschrijven.
Depot
Afval is materiaal zonder identiteit, zegt Rau. Wanneer we de onderdelen op voorhand identificeren, dan blijft de waarde van deze elementen behouden, omdat ze opnieuw kunnen worden ingezet. We moeten dus voordenken, in plaats van nadenken. Hij pleit ervoor om een gebouw te bekijken als een “materiaal bank” en alle gebruikte onderdelen te noteren in een “paspoort”. Een gebouw is op deze manier een depot van bruikbaar materiaal. De waarde wordt niet naar nul afgeschreven, er wordt rekening gehouden met de blijvende waarde van de materialen.
Ruimte
De architectuur van gebouwen moet veranderen, maar het business plan net zo goed. Wanneer we willen reizen, dan boeken we een stoel in een vliegtuig voor een specifieke vlucht naar een specifieke bestemming. Hiervoor betalen we één prijs, het is niet nodig om achteraf de kerosine nog apart te verrekenen. Ditzelfde mogen we ook toepassen in de architectuur, meent Rau.
We kopen beter een service – en geen eigendom. Licht in plaats van verlichting. Wasmachine beurten in plaats van een wasmachine. Mobiliteit in plaats van auto’s. Ruimte in plaats van grond. Van vastgoed naar losgoed.
Macht
Rau is voorstander om aanvragen voor aanbestedingen niet neer te leggen bij mensen die het gewend zijn om deze vragen te beantwoorden, maar wel bij de mensen die een gepast antwoord kunnen geven. In een gebouw is uiteraard verlichting nodig. Normaal gesproken wordt dan het aantal benodigde armaturen geteld. Wat er echter echt nodig is, is een bepaald aantal lux voor een bepaalde tijdsduur. En ook tegen een bepaalde energierekening. Uiteindelijk hebben Rau en Philips dit kunnen bundelen in een nieuw, energiezuiniger model, “Light as a service”, waarbij minder lampen worden gebruikt én een grote besparing op de energierekening wordt gerealiseerd.
Macht en verantwoordelijkheid zijn in zo een constructie samengebracht en dan gaat het goed, legt Rau uit.
De inspiratielezing van Thomas Rau past in onze gemeenschappelijke ambitie om innovatief en duurzaam onze gebouwen maximaal voor te bereiden op de toekomst. Montea ziet het als zijn rol om te gaan vóórdenken en om partners te inspireren hierin met ons samen te werken. We willen veranderen voordat we moeten veranderen.
