Ingrid Ceusters : “Mijn temperament heeft me soms in de weg gezeten”

Ingrid Ceusters, leading lady van de vastgoedsector in Antwerpen nam Jo De Wolf voorbij de vergadertafel mee naar haar eigen klein paradijs van drie hectaren rond een grote vijver in de natuur in Rijkevorsel. Als CEO en bestuursvoorzitter van Hugo Ceusters-SCMS legt ze uit hoe de periode van het overlijden van haar man er diep inhakte en staat ze ook even stil bij de wrijvingen die in familiebedrijven kunnen opduiken. “Net als voor iedereen is het ook voor ondernemers belangrijk om in moeilijke periodes rust te vinden in het hoofd. Dat kan hier perfect. Ik heb me hier erg goed gevoeld tijdens de covidperiode en zeer goed kunnen ervaren hoe mooi de seizoenen elkaar opvolgen. Het is ook mooi om te zien dat de natuur hier jaar na jaar rijker wordt.”

Toeval speelt een belangrijke rol

Door haar huwelijk in 1983 met de 27 jaar oudere Hugo Ceusters kwam Ingrid in een totaal nieuwe wereld terecht. “Toeval speelt een enorme rol in een mensenleven”, zegt ze. “Was ik niet verliefd geworden op de man van mijn leven, dan was ik ongetwijfeld nooit in de vastgoedwereld terechtgekomen. Aanvankelijk zette ik nog mijn eigen carrière als tandarts voort. Maar ik beleefde natuurlijk al alles rond het familiebedrijf van heel nabij mee. Ik herinner me ook nog heel goed het moment dat Hugo me de eerste keer sprak over een deal van 1 miljoen frank en dat ik de reflex had om te denken dat ik voor dat bedrag in heel veel monden zou moeten kijken en ingrepen zou moeten uitvoeren. Ik denk dat een consultatie bij de tandarts toen 75 frank kostte of zo. Toen Hugo in 2000 ziek werd en besliste om te stoppen met werken, heb ik de verantwoordelijkheid genomen om voor hem te zorgen én om het familiebedrijf in handen te nemen. Eén en ander liep niet van een leien dakje. Het was een zeer moeilijke periode waarin externe CEO’s zelfs fraude pleegden. Ik ben er zeker niet tegen dat externe CEO’s in een familiebedrijf komen. Maar die gebeurtenissen hebben me daar toch een zekere afkeer van doen krijgen en me overtuigd dat het enorm belangrijk is dat wie de leiding en verantwoordelijkheid neemt over een bedrijf, dat voor een stuk ook doet met zijn eigen geld.”

Bemiddelaars kunnen wrijvingen in familiebedrijven oplossen

Het gehannes met de fraude was niet de enige hoge col waar het bedrijf in de loop der jaren over moest fietsen. Ingrid Ceusters vertelt er niet graag over, maar staat ook even stil bij de zware fricties rond de opvolging, die normaal verzekerd had moeten worden door haar twee zonen, Emmanuel en Axel. “Uiteindelijk hebben die ertoe geleid dat Emmanuel niet meer voor het bedrijf werkt en dat Axel de teugels in handen zal nemen. Ondertussen zie ik mijn rol een beetje zoals die van de Nederlandse koningin Beatrix, die er wel nog is, maar die haar zoon Willem-Alexander heeft laten uitgroeien tot een vorst die het goed doet. Wat gebeurd is, heeft alleszins diepe wonden geslagen. Dat komt vooral omdat we alle drie ook verbaal zo’n heftige karakters zijn. We hebben wel hulp ingeroepen om te bemiddelen, maar dat is uiteindelijk niet gelukt. Voor familiebedrijven die in een dergelijk conflict verzeild geraken is bemiddeling nochtans de enige uitweg. Maar dan moet je wel de juiste man of vrouw hebben daarvoor, die vertrouwen krijgt van beide kanten. Mijn eigen temperament en koppigheid hebben me in de weg gezeten. Ik neem een groot stuk van de schuld op mij. Ik had veel kalmer moeten reageren, maar gedane zaken nemen jammer genoeg geen keer. En een temperament is wat het is. Ik hoop nu dat Axel de juiste mensen vindt om zich mee te omringen. Want 7 dagen op 7 en 24 uur per dag met het bedrijf bezig zijn, is eigenlijk onmogelijk als je jonge kinderen hebt. Tegelijk wil ik ook niet enkel de zorgende oma zijn. Ik ben op een leeftijd gekomen dat ik nu ook wel voor mijn persoonlijk leven iets terug mag krijgen in ruil voor wat ik allemaal heb gegeven.”

Alle aspecten van het leven zijn boeiend

Ingrid Ceusters heeft haar rol als moeder en bedrijfsleider ook altijd gecombineerd met een sterk sociaal engagement. “Ik heb over governance enorm veel geleerd bij Special Olympics, waar ik jarenlang voorzitter van ben geweest. Dat ik daar terecht kwam, was ook weer één van de toevalligheden van het leven. Ik raakte op een diner immers aan de praat met toenmalig gouverneur Andries Kinsbergen, die mij overtuigde om bij Special Olympics een rol op te nemen, nadat ik hem had verteld dat mijn vader had destijds samen met pater Antoon Van Clé aan de wieg stond van Sporta – het sportapostolaat –, een organisatie die kansarme jongeren de kans wilde bieden om te sporten. Kinsbergen zag voor mij een rol om ‘bruggen te bouwen’ tussen Special Olympics en het bedrijfsleven. Een mooi omschrijving om te zeggen dat ik bij de bedrijven om geld zou moeten gaan bedelen. Toen voorzitter Michel Deleforterie overleed, kreeg ik de vraag of ik hem wilde opvolgen en daar ben ik met plezier op ingegaan. Met een fantastische raad van bestuur hebben we daar heel mooi werk kunnen verrichten.”

Vrouwen moeten zich duidelijker profileren

Als vrouwelijke CEO in de mannelijke vastgoedsector heeft Ingrid Ceusters zich ook al vaak uitgesproken over vrouwelijk leiderschap. “Ik beschouw mezelf daarvan niet als een boegbeeld, want uiteindelijk werken wij in ons bedrijf maar met een zeventigtal medewerkers. CEO’s als Martine Reynaers en Françoise Chombar zijn wat mij betreft op dat vlak veel grotere namen. Maar dat belet niet dat ik er inderdaad ook voor durf te pleiten dat vrouwen minder schroom aan de dag leggen om verantwoordelijkheid op te nemen als ondernemingsleider. Mannen zijn veel zichtbaarder en hebben meer kansen om buiten het werk te netwerken. Vrouwen lopen minder in de kijker en onbekend maakt onbemind. Hoe dat komt weet ik nog altijd niet. Ligt aan de opvoeding of aan de hormonen? Ik ben er niet uit, maar ik ben het ermee eens dat het helemaal geen kwaad zou kunnen als vrouwen zich wat meer zouden profileren. Want de skills die zij van nature toch meer hebben dan mannen om te luisteren, om te zien dat medewerkers met iets worstelen en daar ook over te praten, kan bedrijven alleen maar ten goede komen.” Over een antwoord op de vraag welke raad ze zou geven aan de vijfendertig jaar jongere Ingrid Ceusters moet ze niet lang nadenken. “Ik zou mezelf de raad geven, kalmer en meer zen om te gaan met situaties en diplomatischer te zijn. Ik weet nu uit ervaring dat te impulsief reageren meer kwaad dan goed doet.”